Dostosowania
DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
Przykładowe zasady pracy z uczniami, dla których dostosowujemy wymagania edukacyjne:
– dzielenie materiału na mniejsze części,
– stopniowanie trudności zadań,
– częste powtarzanie materiału sprawiającego trudności,
– wydłużenie czasu pracy, szczególnie w zadaniach praktycznych,
– pomoc nauczyciela w zrozumieniu polecenia,
– formułowanie krótkich i precyzyjnych poleceń,
– zapisywanie krótkich notatek z lekcji,
– stwarzanie sytuacji edukacyjnych angażujących ucznia,
– docenianie każdego wysiłku ucznia, poniesionego wkładu pracy,
– motywowanie do pracy,
– przekazywanie treści za pomocą konkretów,
– dostosowaniem sposobu komunikowania się z uczniem,
– zachowaniem właściwego dystansu,
– zmiana form aktywności i częste przekierowywanie uwagi na inne zadanie,
– dzieleniem materiału nauczania na mniejsze partie, zmniejszeniem liczby zadań do wykonania, zwiększeniem liczby ćwiczeń i powtórzeń materiału,
– stosowaniem metody poglądowości – umożliwieniem poznawania wielozmysłowego.
Oceniając postępy dziecka, należy wziąć pod uwagę nie tylko jego predyspozycje, ale i konstrukcję psychiczną oraz :
– zaangażowanie i włożony w pracę wysiłek,
– umiejętność stawiania pytań i formułowania problemów,
– stopień opanowania materiału,
– umiejętność pracy w zespole,
– stosunek i przygotowanie ucznia do przedmiotu,
– wkład pracy ucznia,
– motywację do pracy,
– możliwości ucznia,
– progres,
– regres funkcji poznawczych i potencjał intelektualny,
– samodzielność w działaniu,
– należy dostosować kryteria sukcesu (NACOBEZU) ze względu na wolniejszy rozwój.
Podczas sprawdzianów i kartkówek należy dostosować wymagania poprzez:
– przygotowanie większej liczby zadań łatwiejszych niż trudniejszych,
– dać wybór uczniowi zadań, które chce wykonać (z tych przygotowanych),
– w razie potrzeby wyjaśnianie poleceń,
– zmniejszenie liczby zadań do wykonania w przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłużenia czasu pracy dziecka,
– wdrażanie do samokontroli i autokorekty wykonanych działań,
– stosowanie wizualizacji, instrukcji i planów aktywności,
– przygotować testy wyboru zamiast pisemnych prac (jeśli jest to możliwe),
– przygotować teksty z lukami,
– w przypadku uczniów niepełnosprawnych intelektualnie opierać się na praktycznym działaniu,
– zadania polegające na łączeniu lub podkreślaniu odpowiedzi,
– zróżnicowanie form sprawdzania wiadomości.
Należy stosować różnorodne formy oceniania:
– pochwały,
– oceny słowne,
– oceny wyrażone cyfrą,
– plusy.
DYSLEKSJA
– angażuj wszystkie zmysły ucznia,
– bazuj na praktycznym działaniu,
– nowe treści wspomagaj wizualizacją, obrazami, modelami,
– pozwalaj pracować na konkretach,
– daj możliwość korzystania na lekcji ze słownika ortograficznego,
– wykorzystuj fiszki wyrazowe i liczbowe w procesie zapamiętywania obrazu liczby, litery, wyrazu,
– wybierz odpowiednią czcionkę do przygotowywania notatek, tekstów źródłowych, testów, itd.,
– oceniaj za wiedzę i treści merytoryczne na sprawdzianach i kartkówkach, a nie za błędy ortograficzne czy gramatyczne,
– oprócz pomocy tekstowych stosuj pomoce wizualne i werbalne,
– nie odpytuj wyrywkowo bez uprzedzenia,
– daj więcej czasu na przygotowanie odpowiedzi,
– pozwól na poznawanie lektur poprzez audiobooki,
– wdrażaj do rysowania notatek graficznych,
– wykorzystuj mapy myśli,
– podkreślaj ważne treści, hasła do zapamiętania flamastrami,
– dziel zadania na etapy,
– pozwalaj na stosowanie wklejek na z ważnymi informacjami zamiast pisania długich notatek,
– stosuj plany aktywności, instrukcje i organizery,
– ćwicz pisanie na bazie szablonów,
– przygotuj teksty z lukami,
– ćwicz czytanie i nazywanie liczb wspak, niech uczeń tworzy węże liczbowe, piramidy liczbowe, itd.
– pozwalaj na korzystanie z liczydła i kalkulatora w skrajnych przypadkach,
– sprawdzaj przyrost wiedzy za pomocą wypowiedzi ustnych, praktycznego działania, testów jednokrotnego wyboru, zadań z lukami,
– daj więcej czasu na odpowiedź,
– pozwalaj na etykiety z wyrazami z trudnościami ortograficznymi, z których uczeń może skorzystać,
– doceniaj wkład pracy,
– oceniaj za tok myślenia, a nie za sam wynik zadania,
– stosuj zabawy z rymami,
– wykorzystuj wyliczanki i zabawy z liczbami,
– należy stosować krótkie, konkretne polecenia i dać uczniowi czas, ich przetworzenie, ewentualnie sprawdzić zrozumienie,
– uczeń z dysleksją powinien używać ścieralnego długopisu, aby mógł poprawiać błędy,
– nie należy prosić o głośne czytanie, podchodzenie do tablicy, literowanie słów,
– nie należy oceniać pisowni, charakteru pisma,
– wzmacniaj, nagradzaj, chwal nawet za małe postępy.
DYSKALKULIA
– oceniać przede wszystkim za tok rozumowania a nie za wynik,
– nagradzać pochwałą za nawet najmniejsze sukcesy, aby budować w uczniu poczucie wartości i wzmacniać świadomość, że odniesienie sukcesu mimo trudności jest możliwe,
– wydłużać czas jeśli uczeń tego potrzebuje,
– udzielać dodatkowych wskazówek,
– dyskretnie kontrolować pracę ucznia,
– zmniejszyć ilość przykładów w poszczególnych zadaniach.
ADHD
– stworzenie stałej struktury i formatu lekcji,
– kierować i komunikować krótkie polecenia,
– podawanie notatek w punktach,
– częste zmienianie rodzaju zadań,
– częste przypominanie instrukcji,
– skrócenie czasu wykonywania poszczególnych zadań, a czasami wydłużenie czasu
i umożliwienie wykonywania zadań w częściach,
– stosować częste przerwy śródlekcyjne w postaci ćwiczeń fizycznych, gniecenie gniotków,
– wykorzystywanie wszelkiego rodzaju aktywności przyciągających uwagę dziecka,
– stosowanie kolorowych flamastrów, kredek, naklejek, itp.,
– organizacja środowiska zewnętrznego (porządek, ograniczenie bodźców),
– stosowanie wzmocnień (pochwała, nagroda),
– skuteczne komunikowanie (krótkie instrukcje, powtarzanie),
– rutyna codziennych obowiązków,
– konsekwencja w postępowaniu,
– nawiązanie pozytywnego kontaktu emocjonalnego z uczniem,
– ustalenie obowiązującego systemu norm i zasad,
– stosowanie aplikacji matematycznych i programów do nauki matematyki,
– możliwość ruchu podczas lekcji, który nie zakłóci pracy innym,
– wykorzystanie różnych zmysłów do nauki matematyki, takich jak słuch, wzrok i dotyk,
– użycie wizualnych pomocy dydaktycznych takich jak diagramy, tabele i wykresy,
– stwarzanie warunków do wielokrotnego powtarzania i utrwalania materiału.
MUTYZM WYBIÓRCZY
– dążyć do podniesienia poczucia własnej wartości, unikać niespodzianek, nagłych zmian,
– dać więcej czasu na odpowiedź,
– pomóc w parafrazie poleceń i ich rozumieniu,
– należy często wyjaśniać znaczenie słów, powiedzeń,
– nie należy pytać go codziennie: ”Czy dziś coś powiesz w przedszkolu/szkole?”,
– nie zadawać otwartych pytań, należy zamienić je na pytania zamknięte z możliwością odpowiedzi: tak, nie lub odpowiedzi niewerbalnej,
– zachęcać ucznia do wyboru: kredkę czerwoną czy niebieską, on potrafi wskazać palcem; to pomaga mu zbudować pewność siebie, nie należy decydować za ucznia,
– nie powinno się zmuszać ucznia do mówienia zwrotów grzecznościowych; on je zna, ale nie jest jeszcze gotowy, by je mówić jest trudne,
– jeśli uczeń się odezwie należy zareagować naturalnie,
– ukryć swoje zdziwienie i zachować się jakby mówił od zawsze,
– przygotowywać wklejki do zeszytu,
– nie odpytywać werbalnie,
– prowokować sytuacje do mówienia.
NADPOBUDLIWOŚĆ PSYCHORUCHOWA, ZABURZENIA ZACHOWANIA I KONCENTRACJI UWAGI
– wyznaczanie konkretnego celu,
– dzielenie zadań na mniejsze możliwe do zrealizowania etapy,
– pomaganie uczniowi w skupieniu się na wykonywaniu jednej czynności,
– wydawanie jasnych, precyzyjnych poleceń (jedno polecenie w danej chwili),
– sprawdzanie stopnia zrozumienia wprowadzanego materiału poprzez zadawanie pytań kontrolnych,
– zapewnienie uczniowi miejsca blisko nauczyciela w towarzystwie spokojnego ucznia, najlepiej nie przy oknie,
– wzmacnianie wszystkich przejawów pożądanego zachowania,
– przekazywanie treści w jasnej, prostej i krótkiej formie,
– konsekwentne reagowanie na pozytywne i negatywne zachowania,
– stosowanie pochwał doceniając każdy wysiłek ucznia włożony w dane zadanie,
– zachowanie konsekwencji,
– dostosowanie czasu przeznaczonego na dane zadanie do możliwości ucznia, jeśli jest zbyt długie skrócić o kilka przykładów,
– usuwanie z otoczenia przedmiotów, które mogą utrudniać koncentrację,
– uczenie pracy w grupie, wyznaczanie w grupie różnych ról